Het is geen makkelijke tijd voor jongeren op leefgroepen. Binnenblijven, scholen dicht of net weer wat op gang, laten weten naar wie ze toegaan als ze verlof hebben, verplicht getemperatuurd als ze weer terugkomen, en de hulpverleners hebben ook niet alle antwoorden.
Hoe geef je in tijden van Coronamaatregelen vorm aan participatie? Deze vraag hebben we met medewerkers van Jarabee uitgediept in een online werksessie, waar 8 medewerkers verspreid over verschillende locaties aan deelnamen. We begonnen met een spannende stelling: open groepen hebben ten tijde van strenge Coronamaatregelen overeenkomsten met justitiële jeugdinrichtingen. En als dat zo is, wat kunnen we dan leren van participatie in justitiële jeugdinrichtingen? Mijntje ten Brummelaar is gepromoveerd op dit onderwerp, en in de online werksessie zijn we aan de slag gegaan met een door haar aangedragen model waarin beslissingen centraal staan.
- Er zijn alledaagse beslissingen: collectieve en individuele beslissingen. De collectieve beslissingen gaan bijvoorbeeld over activiteiten op de groep, groepsregels en sancties. De setting waar dit plaatsvindt is op residentiele groepen, in groepsdiscussies zoals groepsvergaderingen en in de jongerenraad. De individuele beslissingen gaan over individuele activiteiten, taken en sancties. De setting waarin dit plaatsvindt is in individuele contacten tussen hulpverlener en jongere.
- Er zijn ook beslissingen van een hogere orde, over het individu, en gaan over bijvoorbeeld de doelen van een behandeling, fases in een traject en over mogelijkheden voor verlof. Deze beslissingen worden in vergaderingen per individu genomen.
Dit model geeft veel aanknopingspunten om participatie te versterken, ook als regels strak zijn.
Enkele punten uit de werksessie:
- Er is geen reden om de geijkte structuren voor participatie op de groep over ‘alledaagse beslissingen’ los te laten, deze kunnen prima doorgaan, zoals de jongerenraad, huisvergaderingen, weekplanning en gezamenlijk inzicht in het groepsbudget.
- De ruimte voor inbreng in ‘beslissingen van hogere orde’ is momenteel heel beperkt. Intakes voor onderzoek en behandeling kunnen soms wel en soms niet doorgaan, en het tempo van de jongere is nu niet leidend.
- Goede mogelijkheid voor versterking: jongeren betrekken bij het organisatiebrede Coronacrisisteam. Hier zou de jongerenraad een rol in kunnen spelen.
Meer lezen over participatie in justitiële setting? Check Mijntjes publicaties:
De kinderombudsman heeft ook deze handzame toolkit ontwikkeld voor hulpverleners, om het belang van het kind voorop te zetten in beslissingen: https://www.dekinderombudsman.nl/toolkit-beste-besluit
Foto: Edward Eyer