Anderhalf jaar lang deden Trimbos–instituut, Universiteit Utrecht en Stichting Alexander in opdracht van UNICEF Nederland onderzoek onder meer dan 10.000 jongeren van 0-18 jaar.
Stichting Alexander was verantwoordelijk voor het kwalitatieve deel en hield gesprekken met 99 jongeren: diepte-interviews, dagboek-actie-onderzoek en panelgesprekken. Ook begeleidden we een stuurgroep van jongeren tussen de 12 en 18 jaar, die tijden het hele onderzoek hebben meegekeken, meegedacht en stevig hebben geadviseerd over methodes, vraagstelling, werving, analyse, resultaten en adviezen.
Vind alle resultaten hier: een jongerenvideo, jongerenmagazine, uitgebreid onderzoeksrapport (hoofdstuk 3 en bijlage 10 bevatten de kwalitatieve resultaten) en samenvatting.
In de media is veel aandacht geweest voor een deel van de conclusies, namelijk dat jongeren last hebben van schooldruk. En dat is ook zo. En hier lichten we een aantal aanvullende bevindingen uit:
Sociale steun
Uit zowel het kwantitatieve onderzoek als het kwalitatieve onderzoek komt het belang van sociale steun duidelijk naar voren. Het ervaren van meer steun van vader, moeder, broer, zus, beste vriend(in), klasgenoten en leraar hangt samen met minder emotionele problemen en meer levenstevredenheid, wat zorgt voor een hoger mentaal welbevinden. Vooral voor emotionele problemen is de samenhang met de steun van een vader sterk. Een grote groep jongeren vertelde in de interviews ook steun of troost te vinden bij hun huisdier.
Leeftijdsgenoten
Leeftijdsgenoten zijn ontzettend belangrijk, voor sociale steun, het doen van leuke dingen, de vriendschappen, de ontluikende liefdesetc. Maar leeftijdsgenoten zijn ook grote bron van onrust: hoor ik erbij, hoe ga ik om met groepsdruk, wie ben ik eigenlijk ten opzicht van anderen? Gevraagd aan jongeren waar ze last van hebben en echt helemaal niet mee om kunnen gaan, is dit, na schooldruk het grootste onderwerp.
Thuis
Jongeren hebben veel verteld over dat het thuis soms best lastig kan zijn, ruzie met broers en zussen, gescheiden ouders die ruzie maken waar ze bijzijn, ziekte en afwezigheid van familieleden. Toch vertellen ze over het algemeen dat ze hier wel mee om kunnen gaan.
Jongeren kunnen goed verwoorden
Het valt ons op dat de jongeren die deelnamen aan het onderzoek echt goede gesprekspartners waren. Treffend is dat de aanmeldingen van jongeren om deel te nemen binnenstroomden, er waren meer aanmeldingen van jongeren dan in het onderzoek opgenomen konden worden. Dat laat zien dat zij de vraagstelling ook interessant en belangrijk vinden, het gaat blijkbaar om een belangrijk deel van hun leven. Er spreekt een grote wens uit om serieus genomen te willen worden over mentaal welzijn, en dat valt ook terug te horen in hun antwoorden, met name over wat jongeren nodig hebben, en welke adviezen zij hebben.
Ons advies
Stel eens wat vaker open vragen aan tieners, zonder agenda, zonder oordeel, zonder te willen oplossen. En vraag door, bijvoorbeeld:
- Geef eens een voorbeeld van dat je echt lekker in je vel zit, hoe ziet dat eruit?
- Geef eens een voorbeeld dat je niet lekker in je vel zit, maar dat je nog wel het idee hebt dat je ermee om kan gaan. Leg eens uit?
- Geef eens een voorbeeld dat je echt niet goed in je vel zit, en dat je ook het idee hebt dat je er helemaal niet mee om kan gaan. Hoe ziet dat eruit?
Neem voor meer informatie contact op met Ivet Pieper (pieper@st-alexander.nl of 06-248 11 620)